Część 1. Koncepcja KAIZEN a TWI
Po przystąpieniu USA do II Wojny Światowej, przemysł amerykański traci doświadczone kadry. Jednocześnie w zakładach produkujących na potrzeby wojny znaczącym staje się brak wyszkolonych pracowników (wyszkolone kadry wciela się do wojska), efektem tego jest niska produktywność oraz słaba jakość.
Rząd amerykański na w związku z zaistniałą sytuacją powołuje do życia program o nazwie TWI (Training Within Industry), którego celem jest opracowanie metod szkoleniowych umożliwiających szybkie nabywanie praktycznych umiejętności. W latach 1941-1945 monitorowano wpływ TWI wokoło 600 fabrykach z branży zbrojeniowej. Zgodnie z przedstawionym raportem przez TWI Service zaobserwowano minimum 25% poprawę w wymienionych obszarach:
- w 86% firmach wzrost produkcji,
- 100% skrócenie czasu szkoleń,
- 88% skrócenie czasu wytwarzania,
- 55% zmniejszenie ilości braków,
- 100% zmniejszenie ilości skarg klientów.
Pod koniec wojny wraz ze spadkiem zamówień armii, zainteresowanie programem TWI zaczyna zanikać. Efektem jest zaniechanie prowadzenia tego programu. Program TWI odrodził się dość szybko w Japonii.
Po zakończeniu wojny zdolności gospodarki japońskiej były na poziomie niższym niź 10% średniej produkcji w latach 1935-1937. Specjaliści amerykańscy( członkowie amerykańskich sił okupacyjnych) przeczuwali, że program TWI będzie niezbędny do odbudowy przemysłu i gospodarki Japonii. Rząd amerykański bowiem obawiał się że słaba ekonomicznie Japonia ogarnięta masowym głodem, może szybko stać się następnym komunistycznym krajem w tym regionie. Dlatego między innymi program TWI mógł posłuży do przeobrażenia Japonii z wroga w ekonomicznego partnera USA.
Program TWI został w Japonii przyjęty bardzo entuzjastycznie. Toyota znalazła się wśród firm japońskich, która najwcześniej zaadoptowała TWI. Program ten miał ogromny wpływ na tworzenie Systemu Produkcyjnego Toyoty (TPS). Związek TWI a TPS najlepiej można zrozumieć poprzez wpływ tego programu na filozofię Kaizen, system sugestii (kaizen teian) jak również inne toyotowskie techniki produkcyjne.
Trzy główne metody TWI wywarły największy wpływ na kulturę japońską:
- Instruowanie Pracowników (IP) – odbudowa kadry produkcyjnej,
- Relacje z Pracownikami (RP) – budowanie relacji międzyludzkich, humanizacja środowiska przemysłowego, zakończenie tradycyjnego w Japonii autokratycznego modelu zarządzania,
- Doskonalenie Metod Pracy (MP) – ciągłe doskonalenie, kluczowa rola przy powstaniu japońskiego Kaizen, które jest jednym z głównych filarów szczupłego wytwarzania.
Masaaki Imai w swojej książce ”KAIZEN: Klucz do konkurencyjnego sukcesu Japonii” opisał podstawy japońskich zasad zarządzania, na tyle ogólnie, że są one możliwe do zastosowania przez „wszystkich” praktycznie od zaraz.
Masaaki Imai dzieląc działania Kaizen na segmenty zorientowane na zarządzanie, zespół i jednostkę daje jasno do zrozumienia, że takie zorientowanie stanowi rozszerzenie nauk programu TWI (zaadoptowanego od lat 60 w Toyocie i wykorzystywanego do dnia dzisiejszego).
Według Imai, kaizen zostało osiągnięte dzięki następującym zasadom:
Tabela: Powiązanie zasad Kaizen z TWI na podstawie książki Kaizen: Klucz do konkurencyjnego sukcesu Japonii (MT Biznes, Warszawa 2007)
|
Zasady KAIZEN |
TWI |
|
Nacisk na dobre relacje w przemyśle. |
Relacje z Pracownikami |
|
Szkolenie i edukacja pracowników. |
Instruowanie Pracowników |
|
Rozwój nieformalnych liderów wśród pracowników |
Relacje z Pracownikami i Doskonalenie Metod Pracy |
|
Wspieranie i docenianie samodzielnych usprawnień Kaizen |
Doskonalenie Metod Pracy |
|
Humanizacja stanowisk pracy |
Relacje z pracownikami |
|
Szkolenie przełożonych w celu lepszej komunikacji z pracownikami, aby pozytywnie zwiększyć zaangażowanie pracowników oraz dyscypliny na hali produkcyjnej |
Relacje z Pracownikami i Instruowanie Pracowników |
Masaaki Imai w swojej drugiej książce Gemba Kaizen wyjaśnia jaką rolę program TWI pełnił w osiągnięciu wzrostu produktywności bez istotnych nakładów inwestycyjnych. Nacisk TWI na nauczanie i wykorzystywanie kształconych w nim umiejętności dostarczył podstaw dla filozofi gemba stanowiącej centralny element kaizen.
Kaizen nakłada przełożonych odpowiedzialność za zarządzanie pracownikami, maszynami, materiałem, oraz sposobem wykonywania pracy i mierzenia ich efektów. Poniżej lista obowiązków przełożonego w firmie Nissan (w nawiasie zakres wynikający bezpośrednio z programu TWI):
- Przygotuj standardy pracy. (Instruowanie Pracowników)
- Przeprowadź szkolenie i upewnij się, że operatorzy wykonują prace zgodnie ze standardami. (Instruowanie Pracowników)
- Doskonal obecny stan, ciągle doskonaląc standardy. (Doskonalenie Metod Pracy)
- Zwróć uwagę na nieprawidłowości, zajmij się nimi. (Doskonalenie Metod Pracy)
- Stwórz dobrą atmosferę w pracy. (Relacje z Pracownikami)
Wdrożenie TWI w całej Japonii dało podstawę dla kaizen, koncepcji szczupłej produkcji oraz „Drogi Toyoty”. Jeffrey K. Liker w swojej książce „The Toyota Way” pisze”
„Większy wpływ niż Henry Ford wywarła metodologia i filozofia amerykańskiego wojskowego programu Training Within Industry (TWI)…..Program TWI miał wielki wpływ na sposób, w jaki Toyota dochodziła do źródeł, dokładnie obserwowała każdy szczegół pracy i uczyła się przez praktykę. Stał się on podstawą filozofii standaryzacji w Toyocie.”
W następnych częściach omówienie poszczególnych metod TWI.
Polecane szkolenia:
