Szacowanie niepewności w laboratorium fizykochemicznym

·         Podstawowe pojęcia dotyczące niepewności pomiaru

o    błąd a niepewność pomiaru

o    rodzaje błędów

o    niepewność standardowa,  złożona i rozszerzona

o    podstawowe pojęcia dotyczące szacowania niepewności pomiaru zgodnie z PKN-ISO/IEC Guide 99:2010 „ Międzynarodowy słownik metrologii. Pojęcia podstawowe i ogólne oraz terminy z nimi związane (VIM)”.

o    rozkłady prawdopodobieństwa

o    wyznaczanie niepewności pomiaru - metoda typu A i typu B

·         Omówienie wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025 w zakresie szacowania niepewności

·         Wytyczne European co-operation for Accreditation (EA) dotyczące EA-4/02 M:2013 "Wyznaczanie niepewności pomiaru przy wzorcowaniu", przewodnika GUM oraz innych dokumentów związanych

·         Pozyskiwanie danych do szacowania niepewności:

o    metoda pomiarowa

o    wyposażenie pomiarowe

o    zmienność warunków śrdowiskowych w trakcie pomiarów

o    literatura, normy, świadectwa, certyfikaty

o    wewnętrzne potwierdzanie ważności wyników

o    porównania międzylaboratoryjne/badania biegłości

·         Przedstawienie zależności pomiędzy spójnością pomiarową a niepewnością pomiaru

·         Tworzenie budżetu niepewności

o    schematy postępowania

o    równania modelowe

o    budżet niepewności w formie tabeli

Warsztaty dla uczestników z przeprowadzania szacowania niepewności pomiarów na metodach stosowanych w laboratorium- przy użyciu komputerów

Podstawowe działania w programie Excel: suma, średnia, odchylenie standardowe, perwiastkowanie, potegowanie

Identyfikacja błędów grubych

Obliczanie wyniku pomiaru skorygowanego o błąd systematyczny

Obliczanie błędów pomiaru oraz poprawek

Utrwalenie teori związanej z szacowaniem niepewności pomiaru

Zapisywanie wyników pomiarów wraz z  niepewnością pomiaru

·         Typowa procedura szacowania niepewności pomiaru - zgodna z wymaganiami dokumentu EA-4/02 M:2013

·         Opracowanie procedury szacowania niepewności pomiaru przy wzorcowaniu/sprawdzeniu fizykochemicznego wyposażenia pomiarowego

·         Sposoby na zmniejszanie niepewności między innymi poprzez: właściwy dobór wyposażenia pomiarowego, odczynników, wzorców oraz wybór odpwiedniego laboratorium wzorcującego

·         Interpretacja i wykorzystanie zawartych w świadectwie wzorcowania informacji dotyczących niepewności pomiaru

Warsztaty dla uczestników z przeprowadzania szacowania niepewności pomiarów na metodach stosowanych w laboratorium - przy użyciu komputerów

Obliczenie niepewności standardowej

Obliczanie niepewności standardowej złożonej

Obliczanie niepewności rozszerzonej (niepewność pomiaru)

Tworzenie budżetów niepewności dla pomiarów  np. temperatura, ważenie, objętość

Szacowanie niepewności pomiaru metodą eksperymentalną

Szacowanie niepewności pomiaru z równania pomiaru