W dzisiejszych czasach, kiedy koszty produkcji i produktywność pracowników odgrywają kluczową rolę w gospodarce globalnej, ergonomia stanowisk produkcyjnych nie jest już jedynie fanaberią, lecz koniecznością, szczególnie w kontekście starzejącego się społeczeństwa, bardziej uświadomionych pracowników i zwyczajnej rywalizacji o dobrego pracownika pomiędzy zakładami produkcyjnymi. Zapewnienie pracownikom komfortowych i ergonomicznych warunków pracy ma ogromne znaczenie dla ich zdrowia, wydajności i satysfakcji zawodowej.
Co to jest ergonomia?
Ergonomia to nauka zajmująca się projektowaniem narzędzi i miejsc pracy tak, aby spełniały funkcje związane z bezpieczeństwem i ochroną zdrowia pracowników w dłuższym okresie. Celem ergonomii jest eliminacja niekomfortowych i niezdrowych pozycji oraz ruchów, które mogą prowadzić do urazów i dolegliwości związanych z pracą. Ergonomiczne stanowiska produkcyjne uwzględniają indywidualne cechy pracowników, takie jak wzrost, siła czy zakres ruchu. Do tego dochodzą takie elementy jak drgania, nacisk, monotypia ruchu.
Zdrowie pracowników
Jednym z kluczowych argumentów za wprowadzeniem ergonomii na stanowiskach produkcyjnych jest troska o zdrowie pracowników, co powiązane jest również oczywiście z aspektem ekonomicznym i prawnym. Długotrwałe niewłaściwe pozycje i ruchy mogą prowadzić do bólu pleców, stawów, zespołu ścięgien, kolan, nadgarstków czy innych urazów mięśniowo-szkieletowych. Te problemy nie tylko obniżają jakość życia pracowników, ale także generują koszty dla przedsiębiorstw w postaci, chociażby absencji i opieki medycznej.
Wpływają również pośrednio na bezpieczeństwo pracownika na stanowisku pracy, gdyż przedwczesne zmęczenie obniża poziom uwagi i zwiększa ryzyko wystąpienia wypadku.
Wzrost efektywności produkcji
Ergonomiczne stanowiska pracy przekładają się również na wzrost efektywności produkcji. Pracownicy, którzy nie muszą borykać się z dyskomfortem i bólem, są bardziej skoncentrowani na wykonywanej pracy. Redukcja strat związanych z absencją oraz wyższa wydajność mogą znacząco wpłynąć na wyniki finansowe firmy. Spadek koncentracji i zmęczenie nierzadko wpływają na pojawianie się braków i problemów jakościowych na produkcie zarówno podczas produkcji, jak również kontroli procesu. First Time Quality jako zapewnienie najlepszej jakości od razu, nie jest już tak oczywiste do osiągnięcia.
Współczesne rozwiązania
Współczesne technologie pozwalają na projektowanie coraz bardziej zaawansowanych stanowisk produkcyjnych. Dostosowywanie wysokości stołów, ergonomicznych stojaków, podajników, krzeseł czy nawet robotów współpracujących, to tylko niektóre z nowoczesnych rozwiązań, które pomagają tworzyć ergonomiczne miejsca pracy.
Nie ma jednak dobrego rozwiązania bez odpowiedniego zaplanowania i wcześniejszej analizy i oceny. To są rzeczy, które powinny być wykonywane w środowisku produkcyjnym na co dzień przez inżynierów procesu, technologów, specjalistów BHP czy osoby zajmujące się normowaniem czasu pracy.
Warto zaopatrzyć ich w metody i narzędzia, które w systematyczny, łatwy i klarowny sposób pozwolą dokonać oceny ergonomicznej stanowiska i przeanalizować ją pod kątem wpływu, jaki ma ono na zdrowie pracowników i wydajność obszaru. Takimi metodami oceny ergonomicznej są metody REBA, RULA, KIM i NIoSH dla stanowisk z pozycją siedzącą, stojącą oraz dla logistyki. Narzędzia są zaadoptowane w aplikacjach, w tym np. do oceny wideo stanowisk pracy. Przykład poniżej z oprogramowania Timer Pro Professional.
Koszty ergonomii a korzyści z ergonomii
Niektórzy mogą argumentować, że wprowadzenie ergonomii generuje dodatkowe koszty. Jednak trzeba patrzeć na to, jak na inwestycję w zdrowie i wydajność pracowników oraz długotrwałe korzyści finansowe. W dłuższej perspektywie czasowej korzyści z ergonomii przeważają nad kosztami. Zwraca się na to uwagę również w coraz bardziej powszechnych raportach ESG - Environmental, Social, Corporate Governance, w których powinniśmy wykazać informację, w jaki sposób firma dba o bezpieczeństwo i dobre warunki pracy pracowników.
Ergonomia stanowisk produkcyjnych to nie tylko fanaberia, ale konieczność w dzisiejszych czasach. Zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków pracy nie tylko podnosi ich zdrowie i zadowolenie, ale także wpływa pozytywnie na wyniki firmy. Warto więc inwestować w ergonomię, by stworzyć bardziej produktywne i zdrowe miejsca pracy.