Unifikacja wymagań FMEA
Dostawcy dla branży motoryzacyjnej pozytywnie oceniają zapowiedź unifikacji wymagań dotyczących FMEA. Dostarczając bowiem swoje wyroby do odbiorców amerykańskich i niemieckich nierzadko są zmuszani do przedstawiania klientom analiz FMEA opracowywanych dla podobnych procesów i wyrobów, jednakże w różnych formatach, z oceną ryzyka wykonywaną wg innych zasad. To powoduje wzrost kosztów wdrożenia nowego wyrobu do produkcji oraz zmniejsza efektywność samej analizy FMEA.
Nowa metodyka FMEA
Pierwsze spotkania w ramach projektu unifikacji metodyki FMEA miały miejsce jeszcze w roku 2014. Poza AIAG i VDA QMC w projekcie biorą udział przedstawiciele ok. 20 czołowych firm branży motoryzacyjnej (głównie producenci aut oraz ich dostawcy). Kilkukrotnie przesuwano już termin zakończenia prac, czyli wydania tzw. piątej edycji wytycznych FMEA, stanowiącej kompromis wytycznych amerykańskich (AIAG) i niemieckich (VDA). Szkic wytycznych został udostępniony na okres 3 miesięcznego opiniowania w listopadzie 2017 roku (tzw. „Yellow Print”), jednak mimo zamknięcia tego etapu planowane terminy wydania zatwierdzonej wersji 5 edycji wytycznych FMEA (kwiecień / maj 2018) nie zostały dotrzymane. W chwili pisania tego tekstu (wrzesień 2018) sytuacja nie uległa zmianie, nieznany jest również kolejny termin wydania zapowiadanych wytycznych.
Z wersji przedstawionej do opiniowania („Yellow Print”) oraz opublikowanych raportów przedstawiających postępy projektu, wynikają następujące główne zmiany w metodyce FMEA:
- Zdefiniowanie procesu wykonywania FMEA w postaci sześciu kroków: definiowanie zakresu, analiza struktury, analiza funkcji, analiza wad, analiza ryzyka, optymalizacja.
- Opracowanie nowych, rozbudowanych skal ocen dla wskaźników Severity, Occurrence, Detection.
- Eliminacja wskaźnika RPN (Risk Priority Number).
- Wprowadzenie zasad określania priorytetów dla działań zapobiegawczych („Action Priority: High, Medium, Low”) na podstawie wartości poszczególnych wskaźników Severity, Occurrence, Detection.
- Opracowanie nowego formatu tabeli FMEA służącej do analizy ryzyka („FMEA Spreadsheet”) oraz osobnej służącej do prezentacji FMEA („FMEA Report”).
- Zaproponowanie nowego rodzaju analizy FMEA-MSR (Monitoring and System Reaction) dla analizy systemów kontroli funkcjonowania samochodu.
Sześć kroków FMEA
Sześć kroków realizacji procesu FMEA zaproponowano na podstawie wytycznych VDA 4.2, w których od dawna wyróżniano i szczegółowo opisywano fazę definicji, analizy, podejmowania decyzji, wdrażania działań i komunikacji, przy czym w fazie analizy przewidywano analizę struktury, analizę funkcji, analizę wad, analizę działań i optymalizację. Uzasadnionym celem takiego wyraźnego rozróżnienia kroków FMEA jest promowanie efektywnego zarządzania procesem wykonywania FMEA, którego w wielu firmach brak. W efekcie metoda FMEA jest nierzadko tylko formalnością, formularzem wypełnianym przez „jednoosobowy zespół”, pod koniec wdrożenia, „na wczoraj”, bez realnego wpływu na działania podejmowane w toku projektowania wyrobu i procesu oraz jego późniejszego doskonalenia.
Nowe skale ocen FMEA
Nowe skale ocen zawierają określenia spotykane zarówno w bieżących wytycznych AIAG (4th Edition 2008) jak i w jeszcze aktualnych wytycznych VDA 4.2. Np. w przypadku PFMEA:
- do skali wskaźnika Severity dodano rozróżnienie wpływu wady na proces, w którym powstaje wada oraz na inne procesy (własne i klienta),
- skala wskaźnika Occurrence została rozbudowana o opisowe kryteria związane ze skutecznością prewencji (stosowanych praktyk) oraz doświadczeniami historycznymi,
- skala wskaźnika Detection została uzupełniona o sformułowania dotyczące doświadczeń co do skuteczności metody kontroli, w tym o określenia dotyczące zdolności stosowanego w kontroli systemu pomiarowego.
Zalecenie niekierowania się progami wskaźnika RPN (Risk Priority Number) przy podejmowaniu decyzji dotyczących potrzeb wprowadzania działań zawarte jest w wytycznych AIAG (4th Edition 2008) i VDA 4.2 od wielu lat. Niestety efekt praktyczny tych zasad jest nadal niewielki, wielu klientów nadal ocenia wyniki FMEA swoich dostawców w oparciu o RPN. Całkowita eliminacja wskaźnika RPN z wytycznych powinna zmienić tą niekorzystną dla obu stron praktykę. W zamian zaproponowano tabelę określającą priorytety dla działań zapobiegawczych (High, Medium, Low) zależące od konkretnych wartości wskaźników Severity, Occurrence, Detection.
Formularze FMEA
Formularze FMEA (arkusz: „FMEA Spreadsheet” oraz raport: „FMEA Report”) zostały znacznie rozbudowane o dodatkowe kolumny. W przypadku arkusza PFMEA dodano: “Process Work Element – Man, Machine, Indirect Material, Environment, etc.”, “Function of the Process Work Element and Process Characteristic” (z tego powodu kolumna zawierająca przyczyny otrzymała opis: “Failure Cause of the Work Element”), “PFMEA Action Priority” (przed działaniami), “Special Product Characteristics”, “Filter Code (optional)”, “Action Status (Open, Completed, Descarded)” oraz “PFMEA Action Priority” (po działaniach).
Zaproponowany formularz “FMEA Report” zbudowany jest w formie tabeli, która wydaje się być dopasowana do pionowego formatu wydruku. Wyniki analizy struktury, analizy funkcji oraz pozostałych etapów FMEA (analizy wad, analizy ryzyka oraz optymalizacji; w tym kolejne „stany prewencji i detekcji”) są dokumentowane w kolejnych wierszach tabeli. Ręczne wprowadzanie zmian do raportu (po zmianie treści w arkuszu FMEA) będzie zatem bardzo pracochłonne. Na przykład, wprowadzenie działania polegającego na zmianie metody prewencji dla danej przyczyny wiązać się będzie z dodaniem nowego „Stanu działań”, czyli całkiem nowego wiersza, ale nie w całym raporcie, lecz dopiero od kolumny „Current Prevention Control”, z koniecznością scalania wszystkich komórek znajdujących się na lewo od tej kolumny. Wprowadzenie nowej przyczyny wymagać będzie podobnego zabiegu edycyjnego, lecz od kolumny „”Failure Cause of the Work Element”, z koniecznością utworzenia kilku nowych wierszy na prawo od kolumny „Failure Cause…”, związanych z kolejnym „Stanem działań”, itd. Jest to format przeniesiony z wytycznych VDA 4.2. Dla firm wykonujących analizę FMEA za pomocą arkusza MS Excel nie jest to dobra wiadomość – tworzenie raportu FMEA w zaproponowanym formacie będzie dużą uciążliwością edycyjną, uzasadniającą (lub wymuszającą) zakup dedykowanego oprogramowania do wspomagania analiz FMEA.
Nowy rodzaj analizy FMEA-MSR (Monitoring and System Reaction) stanowi rozszerzenie DFMEA na zagadnienia związane z ryzykiem funkcjonowania systemów wykrywania przez układy monitorowania jazdy oraz przez kierowcę.
