PFMEA

Opracowując FMEA procesu (PFMEA – Process FMEA), najpierw określić trzeba temat analizy, którym jest konkretny proces dla konkretnego wyrobu (lub rodziny wyrobów). Następnie wykonujemy  analizę PFMEA dla poszczególnych kroków procesu - najczęściej operacji.

Wybrawszy operację, zacząć trzeba od zdefiniowania celu / celów tejże operacji, inaczej – jej funkcji. Następnie, dla każdej funkcji trzeba określić wymagania, czyli te właściwości wyrobu / półwyrobu / parametry procesu, które dotyczą funkcji analizowanej operacji. Każda funkcja zostaje w ten sposób opisana wymaganiami, które musi zrealizować.

Definiowanie wad (Failure Modes)

Dopiero po sformułowaniu funkcji i wymagań, można rozpocząć definiowanie wad (Failure Modes). Wady powinny być formułowane w odniesieniu do funkcji i wymagań w taki sposób, aby stanowiły sposób / formę ich niespełnienia! Patrz -  przykład w tabeli 1.

Tabela 1. Przykład FMEA procesu – wady jako formy niespełnienia szczegółowych wymagań.

Proszę zauważyć, że wada może być przekroczeniem wymagania od dolnej lub górnej strony przedziału tolerancji (średnica A powyżej wyspecyfikowanej, średnica A poniżej wyspecyfikowanej) lub po prostu niespełnieniem wymagania (średnica B poza specyfikacją). Decyzja o sposobie zdefiniowania wady należy do zespołu PFMEA, który powinien kierować się następującymi przesłankami:

• jeśli przyczyny wad będących niespełnieniem wymagania od różnych stron przedziału tolerancji mogą być różne – zaleca się wady rozdzielić,
• jeśli metody lub skuteczność kontroli wad będących niespełnieniem wymagania od różnych stron przedziału tolerancji mogą być różne – zaleca się wady rozdzielić.

Błędy w określaniu wad w PDFMEA

Częste błędy w określaniu wad w PFMEA polegają na zbyt ogólnym zaprzeczaniu wymaganiom. Jak nazwać wadę, która miałaby być niespełnieniem wymagania „Bez uszkodzenia powierzchni” w rozpatrywanej operacji toczenia ? Czy sformułowanie „uszkodzenie powierzchni” jest jednoznacznym opisem wady ? A może „uszkodzenie mechaniczne powierzchni” jest już wystarczającym opisem wady? Jeśli mamy wątpliwości, to bardzo dobrze. W tabeli 2 znajdziesz Czytelniku propozycję konkretniejszego określenia wad, stanowiących niespełnienie wymagania „bez uszkodzenia powierzchni”:

Tabela 2. Przykład FMEA procesu – wady jako konkretne formy niespełnienia ogólnego wymagania.

Na zakończenie trzeba koniecznie powtórzyć, iż wada może też być formą / sposobem złego zrealizowania lub niezrealizowania funkcji rozpatrywanej operacji (nie tylko wymagania). Ta zasada pozwala na przewidywanie wad na ogół najbardziej radykalnych i najbardziej oczywistych, co nie oznacza najłatwiejszych do przewidzenia – patrz tabela 3.

Tabela 3. Przykład FMEA procesu – wady jako formy niespełnienia funkcji.

* Wykonanie funkcji niepożądanej.

Kierując się opisanymi zaleceniami określono dla rozpatrywanej operacji 15 potencjalnych wad. Nieprzestrzeganie w/w zasad w połączeniu z pośpiechem najprawdopodobniej skutkowałoby określeniem dla tej operacji 2¸3 ogólnych, typowych wad: zła średnica, za duża chropowatość, uszkodzenie mechaniczne powierzchni. Jest oczywiste, która z tych analiz miałaby większą skuteczność w zapobieganiu wadom..

Praktyczne przećwiczenie zasad opisanych w tej poradzie jest realizowane na szkoleniach „Analiza FMEA procesów produkcyjnych”, „Analiza FMEA procesów logistycznych”, Analiza FMEA procesów produkcyjnych – warsztaty doskonalące”, „Analiza FMEA procesów produkcyjnych wg wymagań VDA”.

Poszerzając temat określania wad o wyroby i maszyny, opisane w tej poradzie zasady są także praktycznie objęte szkoleniami: „Analiza FMEA maszyn” oraz „Analiza FMEA konstrukcji (DFMEA) wg wytycznych branży motoryzacyjnej (AIAG&VDA)”